Wat is roest?

We hebben allemaal wel eens te maken gehad met roest; het is een veel voorkomende stof die we vaak aantreffen op metalen voorwerpen. Onze dagelijkse ervaringen vertellen ons dat roest vaker voorkomt op oudere voorwerpen en voorwerpen die aan de elementen zijn blootgesteld. Maar deze waarnemingen geven geen antwoord op de fundamentele vraag wat roest eigenlijk is. De precieze definitie zou je wel eens kunnen verrassen.

De meeste mensen associëren roest met metalen in het algemeen, maar het is eigenlijk alleen van toepassing op ijzer en zijn legeringen. Chemisch gezien is roest ijzeroxide, dat ontstaat als ijzer reageert met zuurstof in de aanwezigheid van water. Als een ijzerlegering lang genoeg wordt blootgesteld aan zowel water als zuurstof, is roest onvermijdelijk. Het proces dat wij roest noemen, is eigenlijk oxidatie. 

Er zijn drie hoofdtypes van roest. Wanneer je roest op metaal opmerkt, is de hoofdoorzaak bijna zeker een van de volgende:

- Putcorrosie en holtecorrosie. Deze vorm van roest tast onbeschermd staal aan, zoals dat in de bouw en de infrastructuur wordt gebruikt. Na verloop van tijd creëert de roest putten en holten in de structuur, waardoor de sterkte en dikte van de aangetaste stukken metaal afnemen. 

- Contactcorrosie. Contactcorrosie ontstaat wanneer niet-roestend roestvast staal in contact komt met een ander stuk metaal dat door roest is aangetast. IJzeroxide-afzettingen worden aanvankelijk alleen aangetroffen op de contactpunten tussen de metalen, maar kunnen zich uiteindelijk verder verspreiden.

- Spleetcorrosie is een vorm van roest die optreedt in spleten en kleine ruimten. Zo zijn bijvoorbeeld de kleine spleten tussen moeren en bouten vaak een bron van spleetcorrosie omdat vocht zich er makkelijk kan ophopen.

Talrijke factoren kunnen van invloed zijn op hoe snel roest zich ontwikkelt en hoe ver het zich over of zelfs door een constructie verspreidt. Temperatuur, vochtigheid, omgevingsvochtigheid en de geografische ligging kunnen de productie van roest versnellen. Met name zoute omgevingen zijn hier gevoelig voor en daarom worden metalen constructies in de buurt van de zee vaak zwaar getroffen door roest.